سوخت زيستي

حمل و نقل کاملا وابسته به سوخت هاي فسيلي بويژه سوخت هاي وابسته به نفت از جمله بنزين ، گازوئيل و گاز طبيعي است. با کاهش منابع نفتي موجود نياز به فناوري هاي جايگزين براي توليد سوخت هاي مايع از اهميت بيشتري برخوردار خواهد شد. چند دليل مهم مي توان براي توسعه سوخت هاي زيستي در کشور هاي توسعه يافته و کشور هاي در حال توسعه برشمرد که عبارتند از: امنيت انرژي، مسائل زيست محيطي، صرفه جويي در تبادل ارز خارجي و جنبه هاي اجتماعي-اقتصادي که مربوط به بخش روستايي در همه کشور هاي دنيا مي شود. با توجه به اين دلايل انتظار مي رود که رشد در بازار توليد سوخت هاي زيستي در دهه آينده رشد بسيار سريعتري داشته باشد. سوخت هاي زيستي متداول مثل اتانل از ذرت، گندم يا چغندر قند و بيوديزل از دانه هاي روغني، از محصولات غذايي متداول که نياز به زمين هاي کشاورزي مناسب دارد. با اين حال اتانل را مي توان به عنوان جايگزين يا افزودني به سوخت استفاده کرد که مي توان از منابع زيادي از جمله زباله هاي خانگي و سلولزي، گياهان علفي و چوبي، زائدات و بقاياي کشاورزي و قسمت عمده اي از جريان جامد و مايع زباله شهري استفاده کرد. استفاده از اتانل يکي از راه هاي کاهش آلودگي و کاهش مصرف سوخت هاي فسيلي است. استفاده از روغن هاي گياهي براي توليد بيوديزل که آلودگي کمتري از سوخت هاي ديزلي متداول دارد، افزايش يافته است.

استفاده از بيومس براي توليد انرژي مواد شيميايي و برق در محلي بنام زيست پالايشگاه يا biorefinery انجام مي گيرد. سوخت زيستي به صورت جامد (زغال زيستي)، مايع (اتانل و روغن گياهي و بيوديزل) يا به صورت گاز (بيوگاز، بيوسين گاز وبيو هيدروژن) هستند که مي توان از بيومس (زيست توده) توليد کرد. از بيومس مي توان در فرايند Fischer–Tropsch براي توليد هيدروكربنهاي با طول زنجيره بالا با استفاده از كربن منواكسيد و هيدروژن استفاده كرد.

يکي از عوامل مهم تعيين کننده در قيمت سوخت هاي زيستي قيمت ماده اوليه آن است. به ويژه قيمت بيوديزل که از روغن هاي گياهي توليد مي شود تحت تاثير قيمت روغن هاي گياهي و هزينه انرژي مورد نياز براي حرارت دادن آن است. بيوديزل که سوختي شبيه به ديزل است از روغن هاي گياهي يا روغن هاي حيواني يا زايعات چربي ها به دست مي آيد. بيوديزل را مي توان مستقيم به عنوان سوخت استفاده کرد که نيازمند تغيير در موتورهاي ديزلي است و يا مي توان به صورت مخلوطي با سوخت ديزل معمول به کار برد که نياز به تغيير اندک يا هيچ تغييري در موتور است. مزاياي استفاده از سوخت هاي زيستي عبارتست از: کاهش گاز هاي گلخانه اي و کاهش توليد دي اکسيد کربن، چند بعدي ساختن سوخت هاي مصرفي، دوام فرآيند و مقرون به صرفه بودن و بازار بيشتر براي محصولات کشاورزي.

در سال 2004 در اروپا مجموعا 9/2 بيليون ليتر سوخت زيستي توليد شده است که 620 ميليون ليتر آن اتانل و 3/2 بيليون ليتر آن بيوديزل بوده است. اروپا بزرگترين توليد کننده بيوديزل در دنياست که آلمان بيشي از نيمي از بيوديزل اروپا را تامين مي کند پس از آن فرانسه و ايتاليا توليد کننده هاي مهم بيوديزل هستند در حاليکه اسپانيا در اروپا مهم ترين توليد کننده اتانل است. شکل 1-1 توليد جهاني اتانل و بيوديزل دنيا را از سال 1980 تا 2007 نشان مي دهد.